Η παιδική παχυσαρκία είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο με δυσάρεστες προεκτάσεις, αποτελώντας ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα τόσο των ανεπτυγμένων χωρών, όσο και των αναπτυσσόμενων, καθώς παρουσιάζει ολοένα και περισσότερο αυξητικές τάσεις παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) ως παχυσαρκία ορίζεται η παθολογικά αυξημένη συσσώρευση λίπους στο ανθρώπινο σώμα. Η υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό μπορεί να βλάψει την υγεία του ατόμου (Müller & Geisler, 2017), ενώ το υπερβολικό βάρος ορίζεται ως το πλεόνασμα του σωματικού βάρους σε σχέση με το ύψος.
Τα αίτια που οδηγούν στην παιδική παχυσαρκία είναι:
- Κληρονομικότητα
- Παθολογικά αίτια (ορμονικές νόσοι, σύνδρομα κλπ)
- Ψυχολογικά αίτια
- Τρόπος ζωής
- Διατροφή
- Φυσική δραστηριότητα
Στο συγκεκριμένο άρθρο θα εστιάσουμε περισσότερο στην παιδική παχυσαρκία και στην συσχέτιση της με την σωματική άσκηση.
Η σωματική δραστηριότητα αποτελεί μέρος σχεδόν κάθε ανθρώπου σε όλα τα στάδια της ζωής του. Στην παιδική ηλικία αλλά και στην εφηβεία (5-17 ετών) ένα παιδί μπορεί να λαμβάνει μέρος σε φυσικές δραστηριότητες μέσω:
- του παιχνιδιού στον ελεύθερο του χρόνο
- σε πιο οργανωμένη δομή άσκησης κατευθυνόμενη από ενήλικες
- σε σπορ
- ομαδικά παιχνίδια
- δραστηριότητες αναψυχής (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας).
Ο καθιστικός τρόπος ζωής και η αλόγιστη απασχόληση των παιδιών με δραστηριότητες που τα καθιστούν αδρανή, όπως η πολύωρη ενασχόληση με την τηλεόραση και η χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών, οδηγούν στην απουσία της σωματικής άσκησης. Η παντελής έλλειψη ή τα χαμηλά επίπεδα σωματικής άσκησης καθώς και η κακή διατροφή συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με την παιδική παχυσαρκία.
Συστάσεις και προτεινόμενες οδηγίες σωματικής δραστηριότητας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για παιδιά και εφήβους:
- Καθημερινά τουλάχιστον 60′ → μέτριας έως υψηλής έντασης σωματική άσκηση
- Τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα υψηλής έντασης σωματική άσκηση
- Εντός των 60′ άσκησης, το μεγαλύτερο μέρος να καταλαμβάνει η αερόβια άσκηση
- Εντός των 60′ άσκησης, να ενσωματώνονται και ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης
- Εντός των 60′ άσκησης, να ενσωματώνεται ασκησιολόγιο με διατάσεις, οι οποίες στοχεύουν στη βελτίωση της ευλυγισίας
- Παρακολούθηση τηλεόρασης όχι περισσότερο από 2 ώρες ημερησίως.
Θετικές επιδράσεις της σωματικής άσκησης:
- Μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων (υπέρταση, υψηλά επίπεδα χοληστερόλης κτλ)
- Μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2
- Προστατευτική επίδραση στον κίνδυνο του καρκίνου
- Μείωση των πιθανοτήτων αύξησης του σωματικού βάρους και εμφάνισης παχυσαρκίας
- Βελτίωση μυοσκελετικής υγείας → αύξηση οστικής πυκνότητας → μείωση κινδύνου εμφάνισης οστεοπόρωσης και οστεοαρθρίτιδας
- Ψυχολογική ευημερία
Τέλος, η σωματική άσκηση αποτελεί παράγοντα πρόληψης και αντιμετώπισης μίας μεγάλης ομπρέλας ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων και της παχυσαρκίας. Ενσωματώνοντας την σωματική δραστηριότητα στην καθημερινότητα μας βελτιώνουμε την ποιότητα της ζωής μας, προλαμβάνουμε την εμφάνιση νοσημάτων και επιπρόσθετα ενισχύουμε την ψυχική μας ευεξία εξασφαλίζοντας, έτσι, τα οφέλη της υγείας μας δια βίου!
Σας ευχαριστούμε!
Σκλέπα Αθηνά,
Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού
Βιβλιογραφία:
- Συσχέτιση σωματικής άσκησης και παιδικής παχυσαρκίας, Καϊμενόπουλος Φ., 2018
- Παιδική Παχυσαρκία, Δεβετζή Ν., Εμμανουήλ Χ., Κεχαγιόγλου Ι., Παπαδοπούλου Σ., Ρίτζια Σ., 2017
- Ο ρόλος του περιβάλλοντος στην παιδική παχυσαρκία, Γκέλη Ε., Παρασκευοπούλου Ε., 2020
- Παιδική Παχυσαρκία: Η άσκηση ως μέσο πρόληψης αλλά και καταπολέμησης, Γρηγορίου Β.